Głużenie a gaworzenie - czym różnią się od siebie?
Dziecko już w pierwszych dniach życia wydaje z siebie różne dźwięki. Na początku płacze i krzyczy, jednak już między 2. a 3. miesiącem życia zaczyna głużyć. Dopiero po ok. sześciu miesiącach maluszek gaworzy i wydaje dźwięki naśladujące mowę. Wszystkie z tych etapów są niezwykle ważne i prowadzą do stopniowego rozwijania umiejętności komunikacji. Jednak wielu rodziców zadaje sobie pytanie: “Głużenie a gaworzenie - czym różnią się od siebie?”. Niektórzy stosują te terminy zamiennie, a to błąd. W niniejszym artykule przedstawimy różnice między nimi.
Głużenie a gaworzenie - różnice
Głużenie to dźwięki wydawane przez dziecko w pierwszych miesiącach życia. Mają one formę różnego rodzaju pisków, mlasków i pomruków. Przypominają one spółgłoski i samogłoski. Część z nich kojarzona jest z gruchaniem gołębia, gdyż bazują na gardłowych dźwiękach. Należy zaznaczyć, że głużenie stanowi odruch bezwarunkowy i nie pełni funkcji komunikacyjnej. Nie polega ono na naśladowaniu dźwięków otoczenia. Zazwyczaj dziecko głuży, gdy jego wszelkie potrzeby zostają zaspokojone. Jednak w 6. miesiącu życia głużenie zostaje zastąpione przez gaworzenie.
Gaworzenie polega na tworzeniu przez maluszka dźwięków, które przypominają fragmenty prawdziwych słów. Często zawierają one kombinacje samogłosek i spółgłosek. W przypadku gaworzenia dziecko wydaje własne lub usłyszane dźwięki. Co ważne, gaworzenie stanowi bardzo ważny krok w rozwoju komunikacyjnym. Jednocześnie doskonali ono funkcjonowanie ruchów artykulacyjnych, fonacyjnych i oddechowych.
A czy jest jakieś podobieństwo między głużeniem a gaworzeniem? Oczywiście, że tak! Oba stanowią skuteczny trening aparatu mowy, lecz nie wiążą się z mówieniem, gdyż maluszek nie nadaje tym dźwiękom żadnego znaczenia.
Dlaczego dziecko nie gaworzy?
Gaworzenie to pierwszy etap, w którym dziecko zaczyna świadomie eksperymentować z wydawaniem dźwięków. Brak tych dźwięków może wskazywać na różne choroby, dlatego, jeśli one nie występuje, to należy jak najszybciej skontaktować się z logopedą.
Przyczyną braku gaworzenia mogą być zaburzenia słuchu lub narządów artykulacyjnych (w wielu przypadkach jedno i drugie). Często dziecko nie wydaje tego rodzaju dźwięków również ze względu na uszkodzenia mechaniczne aparatu mowy i zaburzenia neurologiczne. A czasami za brak gaworzenia odpowiada autyzm. Nie należy jednak martwić się na zapas. Najważniejsze jest, aby szybko udać się do specjalisty, który postawi diagnozę.
Gaworzenie - dlaczego jest ważne?
Gaworzenie jest bardzo istotne, ponieważ przygotowuje dziecko do mówienia. Pozwala ono eksperymentować maluchowi z różnymi dźwiękami, pozytywnie wpływa na rozwój mózgu i stanowi wstęp do rozwijania bardziej skomplikowanych umiejętności językowych. Dodatkowo gaworzenie trenuje język, wargi, intonację, a także oddech. Ćwiczy również słuch fonemowy i skutecznie przygotowuje narządy artykulacyjne do właściwego mówienia. Należy jednak pamiętać, że gaworzenie stanowi wyłącznie trening, a nie prawdziwą mowę.
Dziecko przestało gaworzyć - co to znaczy?
Gdy dziecko przestaje gaworzyć, wielu rodziców martwi się, że może to oznaczać problemy w rozwoju. Jednak nie należy panikować. Zdarza się, że maluchy przestają wydawać takie dźwięki, ponieważ szykują się do skoku rozwojowego lub są zaangażowane w zdobywanie innej umiejętności. Czasami nie gaworzą również w wyniku infekcji. Bardzo ważne jest obserwowanie dziecka. Jeśli maluch przez dłuższy czas nie gaworzy, należy skontaktować się z lekarzem, aby odnaleźć przyczynę.
Kiedy dziecko przestaje gaworzyć i zaczyna wypowiadać słowa?
Najczęściej dzieci gaworzą do 12. miesiąca życia, jednak u niektórych maluchów ten okres może trwać do dwóch lat. Po tym czasie dzieci zaczynają rozumieć słowa i kojarzą je z określonymi przedmiotami czy osobami. Zazwyczaj pierwsze słowa wypowiadane przez maluszki to: “papa” czy “am am”. Następnie zdobywają one umiejętność mówienia: “mama”, “tata” i “baba”. Należy jednak pamiętać, że każde dziecko jest inne i rozwój może przebiegać w różny sposób.